Sosyal Fobi Nedir ?
Sosyal fobi, toplumsal korku veya toplum korkusu anlamına gelmektedir. Günümüzde oldukça yaygın olarak görülmektedir. Bireyin yaşamını engellemeye başlaması, görevlerini yapamaması, çalışamaması, ilişkilerini sürdürememesiyle birlikte işlevselliğin bozulmasına kadar gidebilmektedir. İnsanlarla ilişki kurmaktan olabildiğince kaçınma durumu vardır. Karşı cinsten birileriyle birlikte olmak çok zor hatta imkânsız bir hal alabilmektedir. Toplum içinde söz alıp konuşmaktan çekinebilirler. Ayrıca kişinin mesleki ya da akademik ortamlarda gerçek potansiyelini göstermesine de engel olabilmektedir.
Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir?
Küçük düşme, dalga geçileceğini düşünme, becerememe korkusuna eşlik eden yüzde kızarma, ellerde titreme, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, bulantı ve karın ağrısı gibi fiziksel belirtiler ile kendini gösterebilmektedir. Bu belirtilerin getirdiği rahatsızlık sebebiyle birey, başkalarıyla etkileşimde bulunmasını gerektiren tüm durumlardan kaçınır ve bunun sonucunda da toplumsal etkinliklerinde azalma görülür. Bu kişiler çalışma hayatlarında da büyük zorluklar yaşayabilirler. Patronları ya da yetkili birileriyle konuşmada ve haklarını savunmada güçlük çekme, hayır diyememe durumu vardır. Kişinin sosyal etkileşimlerinde anksiyeteyi kontrol etmek amacıyla alkol, sigara ve madde kullanımı gibi durumlara da yol açabilmektedir.
Sosyal fobi kadınlarda daha sık gibi görülmektedir fakat erkekler daha sık terapiye başvurmaktadır. Bu durum, erkeklerin daha çok toplumsal hayatın içinde olması daha fazla sosyal etkileşimde bulunmak zorunda kalmaları dolayısı ile bu hastalıktan daha fazla rahatsız olmaları nedeniyle tedaviye daha çok başvurdukları şeklinde açıklanabilir.
Sosyal fobisi olan bireylerin birinci dereceden akrabalarında, aynı rahatsızlığı gösterme durumu, sosyal fobisi olamayanlara oranla daha yüksektir. Sosyal fobi aileye göre artış göstermektedir. Sosyal fobinin oluşumunda, genetik etkenler dışında çevresel etmenlerin de önem taşıdığı bilinmektedir. Aşırı kaygı gösteren, aşırı koruyucu ve kollayıcı anne-babaların çocukları, yeterli özgüven kazanamaz ve sosyal fobi göstermeye yatkın olurlar. Sosyal fobi belirtileri gösteriyorsanız kendinizi buradan test edebilirsiniz.
Sosyal fobi yaşayan kişiler bu rahatsızlık ile nasıl başa çıkılabilir?
Erken tanı ve tedavi; okul, iş yaşamı ve başkalarıyla etkileşimi gerektiren tüm alanlarda işlevsellik kaybının en aza indirilmesi için büyük önem taşımaktadır. Özgüven arttırmanın yollarını bulmakla başlanılabilir. Spor yapmak, çeşitli etkinlikleri gerçekleştirebileceği kurslara yazılmak önerilebilir. Fırsat buldukça karşısındaki kişi ile konuşmak, sonra o kişilerin sayısını artırmak, ardından gruplarla konuşmaya başlamak aşamalı bir şekilde maruz kalarak adaptasyon oluşturacaktır. Bir seminer veya toplantıda söz alıp az da olsa konuşmak ve bunları gün geçtikçe arttırmak da bir diğer öneridir. Sosyal Fobi psikoterapi ile üstesinden gelinebilecek bir durumdur. Zorlandığınız zaman bir uzmandan yardım alabilirsiniz.
Yazar Hakkında: Uzman Psikolog Özlem Odabaşı
Haliç Üniversitesi Psikoloji Lisansının ardından yine Haliç Üniversite’de Klinik Psikoloji Tezli Yüksek Lisansını tamamladı. Tezini ‘’Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçim Tutumu ile Kendilik Algısı ve Mükemmeliyetçilik İlişkisi’’ üzerine yazdı. Yetişkin, ergen ve çiftlerle çalışıyor.
Paylaşmak Güzeldir :)
