Kişilik bozuklukları artık herkesin alıştığı ve sık sık duyduğu rahatsızlıklardır. Ancak obsesif kompulsif kişilik bozukluğu diğer kişilik bozukluklarından bir noktada ayrılmaktadır. Genel anlamda tüm kişilik bozuklukları tek bir özel alanı işaret ederken obsesif kompulsif kişilik bozukluğunun birden fazla çeşidi bulunmaktadır ve hepsi ayrı ayrı çok ciddi rahatsızlıklardır. Bu sebeple obsesif kompulsif kişilik bozukluğunun yalnızca bu şekilde adlandırılması pek bir şey ifade etmemektedir. Önemli olan kişinin bu kişilik bozukluğunun hangi türü ile mücadele ettiğini bilmektir. Bunun bilinmesi tedavi sürecini hızlandıracağı gibi kişinin de kendisinin farkında olmasını sağlayarak tedavi sürecinde otokontrolünü sağlayabilmesine yardımı olacaktır. Online terapiler ile aklınıza takılan birçok sorunu evinizden bile çıkmadan uzman kişilere danışarak çözümleyebildiğiniz gibi obsesif kompulsif kişilik bozukluğunuzun da daha fazla tetiklenmesinin önüne geçerek kendinize en uygun tedavi yöntemiyle terapinize devam edebilirsiniz.
OBSESİF KOMPULSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDİR?
Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan ruhsal bir hastalıktır. Bu iki durumu daha açıklayıcı biçimde ifade etmek gerekirse şu şekilde tanımlayabiliriz:
Obsesyon; kişinin zihnine girmesine engel olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı düşünce, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirilirler ve yoğun sıkıntı ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.
Kompulsiyon; obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemlerdir.
OBSESİF KOMPULSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Obsesyon ve kompulsiyonlar toplumdan topluma, kültürden kültüre değişiklik gösterebilir. Ülkemizde ve tüm dünya toplumlarında en sık görülen obsesyon ve kompulsiyon türleri aşağıda sıralanmıştır:
· Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu
Kişinin bedeninin ve giysilerinin kir, mikrop, toz gibi etkenler; kimyasal maddeler, deterjanlar, zehirler ile idrar, gaita ve diğer beden salgıları ile bulaşacağına ilişkin takıntıları ve bu takıntıların yarattığı sıkıntıyı gidermek için yaptığı davranışlarıdır.
· Kuşku Obsesyonu ve Kontrol Kompulsiyonu
En sık görülen obsesyon ve kompulsiyonlardandır. Kişi gaz ocağı, kapı, kilit gibi nesnelerin açık kalmış olabileceğinden, ütü vs. elektrikli aletlerin fişlerinin prizde takılı kalmış olabileceğinden kuşku duyar (Kuşku obsesyonu) ve emin olmak için tekrar tekrar kontrol etme gereksinimi duyar (Kontrol kompulsiyonu). Bu kuşku ve kontroller yaşamın birçok alanında kendini gösterebilirler.
· Cinsel İçerikli Obsesyonlar
Zaman zaman OKB’li hastalarda kendine, yaşına, toplumdaki yerine hiç yakıştıramadığı bir biçimde, cinsel içerikli obsesyonlar bulunur.
· Dini İçerikli Obsesyonlar
Özellikle dini inançları yoğun yaşayan toplum kesimlerinde sık görülen bir obsesyon türüdür. Kişi kendini inanç ve görüşlerine tam karşıt bir biçimde ve çok yoğun sıkıntı yaratacak şekilde dini içerikli takıntılı düşünceleri düşünmekten alıkoyamaz.
· Simetri/Düzen Obsesyon ve Kompulsiyonları
Simetri gereksinimi ve düzen takıntıları da sık görülen belirtilerdendir. Kişinin tüm yaşamında simetri gereksinimi ve düzenlilik hakimdir.
· Dokunma Kompulsiyonları
Zaman zaman bazı OKB’li hastalar bazı davranışları yapmadan önce kendilerince önemsedikleri bir eşyaya dokunma gereksinimi duyarlar.
· Sayma Kompulsiyonları
Bazı OKB’li hastalar herhangi bir günlük aktiviteyi belirli bir sayıya kadar saymadan yaparsa işinin rast gitmeyeceğini düşünerek sayma davranışında bulunurlar.
· Biriktirme ve Saklama Kompulsiyonları
Sık görülen kompulsiyon türüdür. Kişi “ileride gerekli olabilir” şeklinde bir düşünce ile gerekli olmayacak eşyaları bile biriktirebilir / saklayabilir.
Eğer sizin de çevrenizde bu tarz yaklaşımlar ile hayatını devam ettirmekte olan bir tanıdığınız varsa kişiyi bir terapist ile görüştürmenizde fayda bulunduğunu unutmayın. Bu duruma karşı direnç gösteren tanıdıklarınızın üşengeçlik durumlarının önüne geçebilmek ve sunabilecekleri diğer bahaneleri de ortadan kaldırabilmek için online terapi tavsiyesi ile yanlarına gitmeniz mantıklı bir çözüm olacaktır.
OBSESİF KOMPULSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
OKB günlük yaşam etkinliklerini ciddi olarak kısıtlayabilen, aile, meslek ve sosyal yaşamda önemli işlev kayıplarına yol açan, yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır. Kronikleşme yani müzmin hale gelme olasılığının yüksek olması tedavinin önemini arttırmaktadır. Tedavide kullanılan birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlar; ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı terapidir. İlaç tedavisine ek olarak psikoterapiye gitmek veya psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisini sürdürmek bu kişilik bozukluğunda doğru bir yöntem olarak değerlendirilmemelidir. İlaç ve psikoterapi ana tedavi yöntemleridir ve ek olarak düşünülmemelidir. Bu sebeple de kişinin tedavi süreci boyunca yakınlarından ve ailesinden destek görmesi oldukça önemlidir. Yıpratıcı ve yorucu bir süreç olan tedavi süreci aynı zamanda kişinin doğru bir terapist ile tedaviye başlamasıyla da hafiflemektedir. Özellikle online terapiler ile birden fazla terapistin çok daha kolaylıkla ulaşılabilir olması ve kişinin de bunları daha kısa zamanda değerlendirebiliyor olması rahatlatıcı bir çözüm imkanı sunmaktadır.
