Geceleri Uyuyamamanın Başlıca Sebepleri ?

Geceleri Uyuyamamanın Başlıca Sebepleri ?

Geceleri uyuyamama sorunu bir çoğumuzun zaman zaman da olsa karşılaştığı bir durumdur ve sıklaştığında yaşamımızı zorlaştırıcı bir hale dönüşebilir çünkü uyku, sağlıklı bir yaşam sürmede en temel ihtiyaçlarımızdan bir tanesidir. Uykumuzun kalitesi dikkat süremizi, bilişsel keskinliğimizi, ruh halimizi hatta yaşam kalitemizi etkiler. Bu durum, net düşünme, duygularımızı düzenleme ve hayattan keyif alma becerilerimizin, gece ne kadar iyi uyuduğumuzla doğrudan bağlantılı olduğu anlamına gelir. İhtiyacımız olan uykuyu alamamak kısa vadede yaşanan yorgunluk, stres, enerji düşüklüğü gibi problemlerin yanında uzun vadede daha ciddi psikolojik ve fiziksel sorunlarla karşı karşıya kalmamıza neden olabilmektedir.

Geceleri uyuyamamanın başlıca sebeplerini öğrenmek istiyorsanız bu yazı tam sizin için hazırlandı. Bu yazımızdan geceleri uyuyamama sebepleri, geceleri uyku zorluğu çekenler için öneriler, geceleri uyuyamamanın psikolojik sebepleri ve geceleri uyuyamamanın etkili olduğu uyku bozuklukları hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Mükemmeliyetçilik Testi Çöz
İlgili Psikoloğu Bul

İdeal uyku süresi ne kadardır? 

Uyku süresi genetik faktörlerin de etkisi ile kişiden kişiye değişmektedir. Toplumun %5’i 4-5 saat, diğer %5’i 9-10 saat, yüzde %90’ı ise 7-8 saat uykuya ihtiyaç duymaktadır. Yapılan araştırmalar ise ortalama bir insanın fizyolojik fonksiyonlarının ve beyninin en iyi şekilde çalışması için gece başına en az yedi saat kaliteli uykuya ihtiyacı olduğunu göstermiştir.

Kaliteli uykunun etkileri

Geceleri uyumak, bedenimizi dinlendirir aynı zamanda da vücudumuzun işleyişini düzene sokar. Uykudan gerekli verimi alabilmek için düzenli ve kaliteli bir uyku uyumak oldukça önemlidir. 

Uykunun kalitesi;

Bilişsel işlev ve hız

Verim

Hafıza

Ruh hali

Olayları anlamlandırma

Dikkat

Psikolojik olarak iyi hissetme

Hormonlar

Yaşam kalitesi

Stres seviyesi 

Hastalıklara karşı direnç gibi konular açısından oldukça etkilidir. 

Mükemmeliyetçilik Testi Çöz
İlgili Psikoloğu Bul

Gece rahat uyumak için neler yapılabilir? 

Geceleri uyuyamamak konusunda günlük yaşantımızda vücut dengesini yerine getirmek ve dinlendirici gece uykusunu geri kazanmak adına uyku kalitemizi arttıracak bazı düzenlemeler yapmak mümkündür. Geceleri daha rahat uyumak ve güne keyifli bir başlangıç yapmak için neler yapılabileceği şu şekilde sıralanabilir;

Günlük egzersizler yapmak,

Uyku öncesi kısa kestirmeler dahi olsa uyumamak,

Her gün aynı düzende uyuyup uyanmak,

Uygun sıcaklıkta (21-22 derece), sessiz, karanlık bir odada uyumak,

Uykuya dalmak için kendini zorlamamak,

Uyumadan en az 2 saat önce yemek yemiş olmak,

Uyumaya yakın kafein/nikotin vb. uyarıcıları almamak,

Yatağı kitap okumak, çalışmak veya dinlenmek gibi aktiviteler için kullanmaktan kaçınmak,

Meditasyon ve nefes egzersizleri yapmak,

Günlük tutmak.

Mükemmeliyetçilik Testi Çöz
İlgili Psikoloğu Bul

Uyku Bozuklukları

Kötü bir gece uykusu hiç kimse için eğlenceli olmasa da, genellikle endişelenmek için bir neden değildir. Bunu zaman zaman hepimiz yaşarız ve vücudumuz genellikle iyi bir gece uykusunun ardından ertesi gün kendini toparlayabilir ancak geceleri uyuyamama sıklaştığında çeşitli sorunlara yol açabilir veya psikolojik/fiziksel rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Diğer bir deyişle, uykusuzluk başlı başına bir hastalık olabileceği gibi anksiyete bozukluğu, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların belirtisi de olabilmektedir. 

İnsomnia (Uykusuzluk): En yaygın görülen uyku bozukluğu türü olan insomnia geceleri uyuyamama, çok sık uyanma, tekrar uykuya dalamama gibi sorunlara neden olur. DSM 5’e göre, insomnia tanısının konulması için, bu belirtilerden en az biri haftada en az üç gün ve en az üç ay boyunca devam etmeli, kişinin yaşantısında bozulmaya yol açmalı ve başka bir psikolojik/tıbbi bozukluk ile ya da ilaç /madde kullanımı ile ilişkili olmamalıdır. Süresine göre 3 şekilde ayrılır;

Geçici/Akut Uykusuzluk, 1 ay veya daha kısa sürer. Genellikle stres veya çevresel faktörlerin (aşırı gürültü gibi) sonucudur.

Kısa Süreli (Epizodik) Uykusuzluk: 1 aydan uzun 3 aydan kısa sürer. 

Kronik Uykusuzluk: 3 aydan uzun sürer. Genellikle uzun süreli stres/ıstırap ve/veya tıbbi bir durumun sonucudur.

İnsomnia’nIn Belirtileri ve Etkileri

Uykuya dalmada zorluk

Sık uyanmak

Uyandıktan sonra tekrar uykuya dalmada zorluk

Çok erken uyanmak

Yorgunluk

Huzursuzluk

Melankoli

Endişe

Öfke

Sinirlilik

Depresyon

Motivasyon eksikliği

Stresörlere karşı aşırı duyarlılık

Kötü iş performansı

Günlük görevlerin alışılmadık derecede zor görünmesi

Artan hatalar / sakarlık

Baş ağrısı

Sindirim problemleri

Uyku hakkında endişelenmek

Uykusuzluk Kimlerde Daha Yaygın Görülür?

Uykusuzluk (İnsomnia), toplumun ortalama %35’inde görülmektedir. Yapılan araştırmalar kadınlarda, yaşlılarda ve psikiyatrik sorunu olan bireylerde daha sık bu uyku bozukluğunun görüldüğünü tespit etmiştir. 

Narkolepsi: Uyanıkken aniden gelen ve bastıran uyku isteği, geceleri sık sık uyanma, uyku atakları ve bu ataklar arasında rüya ve halüsinasyonlar görme gibi belirtileri vardır. 

Erkeklerde kadınlardan daha sık görülen bir hastalıktır. 10-20’li yaşlarda aniden başlayan bu hastalığın tanısının konulması uzun sürebilir. 

Kalıcı bir hastalık olarak seyretse de şiddetinde azalma görülebilir. Bu konuda uyku düzenine dikkat etmek ve stresten uzak durmaya özen göstermek önemlidir. 

Gece Terörü (Parasomnia): Ani ağlama ile beraber çığlık ve bağırmanın olduğu, kendine zarar verme davranışının da görüldüğü, yoğun korku ile davranışsal değişikliklerin gözlendiği bir bozukluktur. Kabus görmek ile karıştırılabilir ancak farkı, gece teröründe kişinin bilinci yerinde değildir ve kişi derin uykudadır; bu nedenle uyandığında geçirdiği atağın farkında olmayabilir. Genelde psikolojik sıkıntılar, düzensizlik ve stres nedeniyle ortaya çıkmaktadır. 

Çocuklar arasında %1-6 sıklıkta görülen gece terörünün erişkinlerde yaygınlık oranının % 1’ den az olduğu tahmin edilmektedir. Gece terörü çocukluk döneminde çok sık görülüyorsa veya yetişkinlik döneminde de görülmeye devam ediyorsa psikolojik destek alınabilir. 

Geceleri uyuyamamanın tedavi seçenekleri

Geceleri uyuyamama sorunu günlük hayatta yapılabilecek değişiklikler ile kontrol altına alınabilecek bir rahatsızlıktır. Geçici uykusuzluk problemi çekenler için yaşamsal düzenlemeler ve daha sağlıklı bir yaşam tarzına geçiş yapmak gece uyuyamama probleminin önüne geçebilir. Bu problemin tekrarlanması, uzun süre devam etmesi ve kişinin işlevselliğini etkilemesi durumunda psikolojik destek veya tıbbi yardım alınabilir. Psikolojik destek yardımı ile uykusuzluğa sebep olan düşünce ve duygular analiz edilerek altında yatan psikolojik sebepler araştırılır. Geceleri uyuyamama konusunda online psikolojik destek almak da uyku kalitenizi arttırmanızda kolaylık sağlayabilir.

Bu yazımızda günlük yaşantımızla beraber ruhsal dengemizi bozan geceleri uyuyamama sorununu, yaşam düzeninizde küçük değişiklikler yaparak kontrol altına almanıza yardımcı olabilecek önerilerden bahsettik. Geceleri uyuyamama sorununuz devam ediyorsa ve online psikolojik danışmanlığa ihtiyaç duyuyorsanız Tappy mobil uygulaması üzerinden alanında uzman psikologlarımızdan istediğiniz zaman destek ve danışmanlık alabilirsiniz. 

Paylaşmak Güzeldir :)