Belirli bir fobi, gerçek riskle orantısız olan belirli bir nesne veya duruma karşı yoğun, kalıcı bir korku içerir. Pek çok fobi türü vardır ve birden fazla nesne veya durum hakkında belirli bir fobi yaşamak alışılmadık bir durum değildir. Spesifik fobiler, diğer anksiyete bozuklukları ile birlikte de ortaya çıkabilir.Belirli fobilerin ortak kategorileri şunlardan korkmaktır:
· Uçaklar, kapalı alanlar veya okula gitmek gibi durumlar
· Gök gürültülü fırtınalar veya yükseklikler gibi doğa olayları
· Köpekler veya örümcekler gibi hayvanlar veya böcekler
· İğneler, kazalar veya tıbbi prosedürler gibi kan, enjeksiyon veya yaralanma durumları
· Boğulma, kusma, yüksek sesler veya palyaçolar gibi diğerleri
Fobik tepki, bir fobiden kaynaklanan bir tepkidir . Fobik reaksiyonlar, yoğun kaygı veya terli avuç içi gibi bir fobinin semptomlarıdır ve hafif ila şiddetli arasında değişebilir. Bir akıl sağlığı uzmanı, doğru bir teşhis koymaya yardımcı olmak için bir kişinin fobik tepkilerini kullanabilir.
Fobi Nedir?
Fobiler anksiyete bozuklukları olarak sınıflandırılır . Belirli bir nesne veya durumun gerçek tehdidiyle orantısız olan irrasyonel bir korku ile karakterize edilirler. Birçok farklı fobi türü vardır . Kişi korktuğu şeyle karşılaşmamak için irili ufaklı adımlar atabilir. Korku nesnesiyle karşılaşmak ve hatta onun hakkında düşünmek yoğun ve rahatsız edici fobik reaksiyonlara neden olabilir.
Fobi Türleri
APA tarafından yayınlanan ve ruhsal bozuklukların teşhis kriterlerini açıklayan el kitabı olan " Ruhsal Bozuklukların Tanısal İstatistiksel El Kitabı, Beşinci Baskı " (DSM-5) 'te ana hatlarıyla belirtilen üç fobi kategorisi vardır :
- Sosyal fobi (şimdi sosyal anksiyete bozukluğu olarak bilinir ), yargılanabileceğiniz veya utanabileceğiniz sosyal ortamlarda bulunma korkusudur.
- Spesifik fobi , örümcekler , gök gürültülü fırtınalar , palyaçolar veya iğneler gibi belirli bir nesne, şey veya durumdan korkmadır.
- Agorafobi , kaçması veya yardım alması zor olabilecek bir yerde bulunma korkusudur.
Fobik Reaksiyon Türleri
Fobilerin veya fobik reaksiyonların belirtileri psikolojik (yoğun bir rahatsızlık veya önsezi hissi gibi), bilişsel (olumsuz düşünceler gibi), fiziksel (ağlama veya gastrointestinal sıkıntı gibi) veya davranışsal olabilir.
Sosyal Fobide Fobik Tepkiler
Sosyal fobi başkaları tarafından yargılanma korkusudur. Küçük veya büyük gruplar halinde kendinizi utandırmaktan veya küçük düşürmekten duyulan yoğun bir korkudur.Sosyal fobisi olan biri, hata yapmasına, eleştirilmesine veya gülünç duruma düşmesine neden olacağını düşündüğü durumlardan kaçınabilir. Bu, başkalarının önünde yemek yemekten veya içmekten, işe gitmekten veya yeni insanlarla tanışmaktan kaçınmak anlamına gelebilir. Korku, topluluk önünde konuşma gibi performans durumlarında da kendini gösterebilir.
Araştırma sonuçlarına göre fobiler genellikle amigdala ile bağlantılıdır. Amigdala, beyindeki hipofiz bezinin arkasında yer alır. Amigdala, “dövüş ya da kaç” hormonlarının salınımını tetikleyen orandır. Bunlar bedeni ve zihni son derece uyanık ve stresli bir duruma sokmayı hedefler. Amaç bedenin hayatta kalmasıdır! Verilen tepkiler hayatta kalmaya odaklanmış amigdala tarafından üretilen yanıtlardır.
Özgül fobiler ve farklı fobi türleri
Yükseklik, ölüm, hayvanlar (böcek, yılan, köpek vs.), kan görmek ya da enjeksiyon görmek gibi belli durum ve nesnelere karşı duyulan korkunun adıdır. Korku duyulan nesne ile gerçekten karşılaşılmadığı halde, sadece resminin bile görüldüğü durumlarda anksiyete artabilir. Özgül fobiler çoğunlukla çocukluk çağında ve 20’li yaşlarda görülmektedir. Sosyo fobik ne demek? Özgül fobiler tehlikeli, kötü bir deneyim ya da çevreden alınan bilgiler sonucunda meydana gelmektedir.
Fobi çeşitleri şunlardır:
- Ablütofobi: yıkanmaktan korkma
- Afidofobi: yılan korkusu
- Agorafobi: açık yer korkusu
- Ailorofobi: çiçek korkusu
- Akrofobi: yükseklik korkusu
- Akuvafobi: su korkusu
- Antofobi: insan korkusu
- Aritmofobi: sayı korkusu
- Astrafobi: şimşek korkusu
- Brontofobi: gökgürültüsü korkusu
- Ekuinofobi: atlar fobisi
- Sitiyofobi: yemek yeme korkusu
- Takofobi: yüksek hızdan korkma
- Talassofobi: deniz yada okyanus korkusu
- Tomafobi: ameliyat korkusu
- Travmafobi: yaralanma korkusu
- Trikinofobi: gıda zehirlenmesinden korkma
- Tripanofobi: aşı ya da iğne olmaktan korkma
- Zoofobi: hayvandan korkma
