Bipolar Bozukluk Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Bipolar Bozukluk Nedir, Belirtileri ve Çözümü Nelerdir?

İnsan içgüdüsel duygu ve davranışlarla davranmaya eğilimli bir canlıdır. Hâl böyleyken, hissettikleri davranışlarına yansır ve ruh sağlığı da bunun üzerine biçimlenir. Bipolar bozukluk, bireyin günlük yaşamını derinden etkileyen bir duygu durum bozukluğu olarak kabul edilir. Her yaşta ve cinsiyette görülebilen bu psikolojik sorun, kişinin ailevi ve sosyal ilişkileri ile iş ve okul hayatını etkileyebilir. Peki, bipolar bozukluk nedir ve belirtileri neler olabilir? Bu konudaki ayrıntılara yakından bakmanın tam zamanı!

Bipolar bozukluk nedir?

Bipolar bozukluk özetle; düzensizlik ve süreklilik gösteren, manik veya depresif ruh hâlleri eşliğinde gelişen bir duygu durum bozukluğudur. İki uçlu duygu durum bozukluğu olarak da tanımlanır. Bipolar bozukluğu olan bireyler, dönemler arasında sağlıklı bir duygu durumuna ulaşsa da bir süre sonra yeniden atak yaşayabilir. Bütün bu duyguların düzeyi ise bireyin o anki ruh hâlinin niteliğine bağlı olarak belirginleşir. Söz konusu dönemler belli bir zaman aralığına oturmaz. Bu durum bazen birkaç haftadan birkaç aya varacak kadar uzayabilir.

Yaş, cinsiyet veya etnik köken ayırmadan ortaya çıkan bu iki uçlu duygu durum bozukluğu, sıklıkla 15-19 yaşları arasında görülür. Çok nadir olsa da 40 yaşın üzerinde bipolar bozukluk tanısı almış bireylere de rastlanılır. Bipolar bozukluk tanısı almış kişilerde duygusal değişkenlik, yani duygu iniş çıkışları hızlı bir şekilde yaşanabilir. Bu dalgalanmalar kimilerinde yaşam boyunca yalnızca birkaç kez olabilirken diğerlerinde çok daha kronik seyredebilir. Bu sebeple, hastalık dönemleriyle ilgili kesin bir zaman aralığı söylenemez.

Bipolar bozukluk neden olur?

Bipolar bozukluk; kalıtsal eğilim, toplumsal sebepler, sosyal ve ailevi ilişkiler, mevsim geçişleri gibi çevresel faktörler ve travmatik deneyimler gibi farklı nedenlerden oluşabilir. Kesin bir nedeni olmamakla birlikte terapi sürecinde bazı bulgulara ulaşılabilir ve böylelikle tahminlerde bulunulabilir. Yoğun ve sürekli baskı hissetmek, mücadele edilmesi zor sorunlarla karşılaşmak, travmatik olaylar ve yaşam tarzıyla ilintili olabilir. Kısacası; “Bipolar bozukluk neden olur?” sorusunun cevabı bireye özel ve değişkendir.

Bipolar bozukluk belirtileri nelerdir?

Bipolar duygulanım bozukluğu olarak da tanımlanan bu sorunun belirtileri çeşitli olabilir. Bipolar mizaç bozukluğu olan kişiler karşılaştıkları durumlar karşısında aşırı mutluluk veya üzüntü hâli gösterebilirler. Çok küçük bir sevinç karşısında dünyalar onların olabilir veya önemsiz bir sorunda dünyaları kararabilir. Olan bitenler üzerine kısa aralıklarla bile birbirinden çok farklı ve uçlarda tepkiler verebilirler. Depresyon döneminde uyuşukluk ve atalet yaşayabilir; manik zamanlarda ise aşırı etkin olabilirler. Bütün bunların düzeyi ise bireyin o anki ruh hâlinin ve çevresindeki sosyal desteğin niteliğine bağlı olarak belirginleşir.

Bipolar kişilik bozukluğu çok hızlı duygusal değişimlerle kendini belli eder. Taşkınlık döneminde ve ilerlemiş bozukluklarda, sanrılar (gerçekte var olmayan şeyleri görmek, işitmek) bile görülebilir. Manik dönem içinde aşağıdaki bipolar bozukluk belirtileri görülebilir:

Aşırı düzeyde mutluluk hâli

Enerjik hissederek pratik gerçeklerin ötesinde planlar yapma

Kişinin kendi yetenekleri konusunda abartılmış ve gerçek olmayan inanışlara sahip olması

Artmış enerji, etkinlikler ve yerinde duramama hali

İhtiyaç duyulmamasına rağmen yüksek tutarlarda para harcama ve alışveriş yapma eğilimi

Uyku ihtiyacında azalma

Cinsel istekte artış

İletişimde heyecanlı ve hızlı davranmak, hızlı konuşmak

Küçük sorunlara bile büyük tepkiler göstermek

Normal koşullarda olduğundan daha yüksek yaratıcılık göstermek

Riskli ve tehlikeli davranışlarda artış (tahrik edici, uygun olmayan davranışlar, korunmadan cinsel ilişkiye girme, alkol ve madde kullanımında artış gibi)

Çökkünlük, yani depresif dönemde ise durum tamamen tersine dönebilir ve aşağıdaki belirtiler baş gösterebilir:

Hiçbir şey yapmama isteği

Normalde ilgi gösterilen konulara bile tepkisiz kalma

Yaşam sevincinde azalma, ölüm ya da intihar düşünceleri

Kendine zarar verme düşüncesi

Geleceğe dair derin bir umutsuzluk beslemek

İştahta azalma

Alkolizm veya madde bağımlılığı

Odaklanma gerektiren işlerde başarısızlık

Suçluluk hissinde artış ve cezalandırılmaya dayalı ruh hali

Önemsiz ve küçük sorunlarda bile öfke patlamaları

Cinsel istekte azalma

Kendini değersiz ve kaybetmeye mahkûm hissetme

Sosyal ilişkilerden ve iletişimden kaçınma

Yalnızlık ânında yükselen kaygı bozukluğu

Özgüven yoksunluğu

Bipolar bozukluk tedavisi nasıl uygulanır?

Sorunun geldiği nokta tedavi sürecini belirleyen en önemli faktördür. Çoğu zaman, bipolar bozukluk tedavisi tıbbi müdahaleyi gerektirir. Bu yüzden terapi ile eş zamanlı psikiyatrik destek bu süreçte en etkili tedaviyi sağlar. Bununla birlikte, bipolar bozukluk tedavisi farklı yöntemlerden yararlanılan bir iyileşme süreci olarak tasarlanabilir. Bozukluğun tedavisinde disiplinler arası bir işbirliği gerekebilir.

Psikiyatristin tavsiye etmesi koşuluyla depresyon ile mani belirtilerine yönelik ve duygu durum düzenleyici nitelikte ilaç tedavisi uygulanabilir. Psikoterapi ise depresif ve taşkınlık (mani) dönemlerdeki duygu durum dengesizliklerinin yönetilmesinde etkili olabilir. Terapi sayesinde birey geçmişte bipolar bozukluk kaynaklı yaşadığı sıkıntılarla yüzleşir, belirtilerini tanımayı, bunlarla baş etmeyi ve ihtiyacı olduğunda sosyal ve profesyonel destek almayı öğrenir. Böylece, içinde bulunduğu durumun çevresine olan etkilerinin de bilincine varabilir.

Psikoterapi, geleceğe yönelik farklı perspektifler çizerek bireyin benzer durumlar karşısında izleyebileceği yapıcı stratejiler geliştirmesine yardımcı olur. Düzenli spor, dinlendirici etkinlikler, uyku ve beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi gibi yaşam tarzıyla bağlantılı yenilikler de tedavide önemli rol oynayabilir. Alkolizm ve madde bağımlılığı gibi zararlı ve depresyonu tetikleyici alışkanlıklardan uzak durulması da oldukça önemlidir.

Unutulmaması gerekir ki bipolar bozukluk tedavisi ancak bir uzman rehberliğinde ve kişinin iyileşme isteğiyle mümkündür.

İki uçlu duygu durum bozukluğu yaşadığınızdan kuşkulanıyorsanız ve yaşamınız bundan etkileniyorsa, uzman desteğine ihtiyacınız olabilir. Bu konuda aradığınız desteğe Tappy mobil uygulaması sayesinde kolayca ulaşabilirsiniz. Bipolar bozukluk üzerine uzmanlaşmış psikologlardan randevu alabilir ve online terapi kolaylığıyla zaman ve mekân sınırlarını kaldırarak içsel yolculuğunuza başlayabilirsiniz.

Paylaşmak Güzeldir :)