BESLENME  VE YEME BOZUKLUKLARI

PİKA : En az bir ay süreyle, sürekli olarak, besleyici değeri olmayan maddeleri yeme. Besleyici değeri olmayan, besin olmayan maddeleri yeme tutumu, kişinin gelişimsel düzeyi ile uyumlu değildir.Bu yeme davranışı, kültürel dayanağı olan ya da toplumsal olarak olağan kabul edilebilecek bir uygulama değildir.

Geri Çıkarma: En az bir ay süreyle, sık sık yediği yiyeceği geri çıkarma. Çıkarılan yiyecek yeniden çiğnenebilir, yeniden yutulabilir ya da dışarı tükürülebilir. Sık sık geri çıkarma, eşlik eden bir mide-bağırsak hastalığına ya da başka bir sağlık durumuna (örn. gastroözefegeal reflü, pilor stenozu) bağlanamaz. Bu yeme bozukluğu, yalnızca anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza, tıkınırcasına yeme bozukluğu ya da kaçıngan/kısıtlı yiyecek alımı bozukluğunun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır.

 

KAÇINGAN/KISITLI YEME : Tıkınırcasına yeme bozukluğuAşağıdakilerden birinin (ya da çoğunun) eşlik ettiği, uygun beslenme ve/ya da erke (enerji) gereğinin sürekli karşılanmaması ile kendinin gösteren bir yeme ya da beslenme bozukluğu (örn. yeme ya da yiyeceklere karşı aşırı ilgi göstermeme; yiyeceklerin duyusal özelliklerinden kaçınma; yemek yemenin tiksindirici sonuçlarıyla ilgili olarak kaygı duyma). Belirgin bir kilo kaybı (ya da çocuklarda beklenen kilo alımını sağlayamama ya da büyümenin duraksaması)


Belirgin bir beslenme eksikliği. Enteral (tüp yardımıyla) beslenmeye ya da ağızdan besin destekçilerine bağlı kalma.

Ruhsal-toplumsal işlevselliğin belirgin olarak düşmesi.

Bu bozukluk, ulaşılabilir yiyecek olmaması ya da kültürel olarak onaylanan bir uygulama ile daha iyi açıklanamaz.

 

 ANOREKSİA NERVOSA :  

Anoreksiya terimi, iştah kaybına, nervoza ise duygusal nedenlere işaret etmektedir. 

Bu terim bazı açılardan yanlış bir adlandırmadır; çünkü anoreksik hastalar aslında iştahlarını ya da yiyeceklerine olan ilgilerini kaybetmemektedirler.Tam aksine, bu hastalar,kendilerini aç bırakmalarına rağmen, yiyeceklerle aşırı derecede ilgilidirler; sürekli olarak yeme kitabı okuyabilirler ve aileleri için özel yemekler hazırlayabilirler. Anoreksi hastalığında kişi gıda alımını o kadar uzun bir süre durdurur ki, vücut ağırlığının %20-50 kadarını kaybedebilir. Örnek olarak 60 kilogram olan bir kişi kısa bir sürede 30(!) kiloya düşebilir.  Anoreksik olan kişi beklenenin altında bir vücut ağırlığında olmasına karşın şişmanlamaktan aşırı korkar ve kendi vücut biçimini ve ağırlığını algılamada bozukluk yaşar.

 

BULİMİA NERVOZA : Anoreksiden daha sık görülen bulimia adı verilen yeme bozukluğunda tıkanırcasına ve boğulurcasına yemek yeme nöbetleri vardır.  Bu nöbetlerde kişi belli bir insanın yiyebileceği miktarın çok daha fazlasını çok daha kısa zamanda yer. Kişi yemek yeme ihtiyacını ve doygunluğunu hissetmez ve dengeleyemez.  Bulimik kişi bu kadar yemeği istemsiz bir şekilde yedikten sonra kilo alma kaygısına kapılır ve bundan sakınmak için parmaklarını gırtlağına yerleştirerek kusma refleksini başlatır ve midesindekileri boşaltır. Bulimi özellikle kadınlarda ergenlik döneminin başlarında ortaya çıkar. Buliminin en önemeli özelliği bu kontrolsüz yemek yeme ve çıkartma nöbetlerinin tekrarlayıcı ve kronik bir hal almış olmasıdır. Anoreksiya hastaları gibi, blumialı hastalarda kilo almaktan korkarlar ve kendilik değerleri büyük ölçüde normal vücut ağırlığını korumalarına bağlıdır. Bulumia genellikle geç ergenlik ya da erken erişkinlik döneminde başlar.  Bulumialı pek çok hasta bozukluğun başlangıcından önce normal kilonun üzerindedir.

Bulumia, sıklıkla depresyon kişilik bozuklukları ve kaygı bozuklukları gibi diğer birçok bozuklukla bir arada görülmektedir.

 

TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU: Yineleyici tıkınırcasına yeme dönemleri. Bir tıkınırcasına yeme dönemi aşağıdakilerin her ikisi ile belirlidir:

Benzer koşullarda, benzer sürede, çoğu kişinin yiyebileceğinden açıkça daha çok yiyeceği, ayrı bir zaman biriminde (örn. herhangi iki saatlik bir sürede) yeme. Bu dönem sırasında, yemek yemeyle ilgili denetiminin kalktığı duyumunun olması (örn. kişinin yemek yemeyi durduramadığı duygusu, ne ya da ne denli yediğini denetleyemediği duygusu).Tıkanırcasına yeme dönemlerine aşağıdakilerden üçü (ya da daha çoğu) eşlik eder:

  • Olağandan çok daha hızlı yeme.
  • Rahatsızlık verecek düzeyde tokluk hissedene dek yeme.
  • Bedensel açlık duymuyorken aşırı ölçülerde yeme.
  • Ne denli yediğinden utandığı için kendi başına yeme.Daha sonra kendinden tiksinme, çökkünlük yaşama ya da büyük bir suçluluk duyma.
Paylaş: