Aldatma Psikolojisi Kaynakları Nelerdir?
“İki tarafta da arzuyu gurura hesap vermeye çağıran iç muhasebe anları olmasaydı, kendi kendini yiyen aşkın işkenceleri ne kadar azalırdı!” (Peyami Safa - Yalnızız)
Aşkta bile güvendiğiniz dağlara kar yağabilir; hatta ilişkinizde güveni sarsan bizzat siz olabilirsiniz. Halbuki şimdi geriye dönüp bakınca ilişkiniz ne kadar güzel bir şekilde başlamıştı değil mi? Nasıl oldu da bu aşk hikâyesi bu noktaya geldi? Eksik kalan neydi veya karşınızdaki insan tanıdığınız kişi olmaktan ne zaman çıktı? Hayat arkadaşı olarak gördüğünüz kişi size ihanet etti ya da siz onun güvenini boşa çıkardınız. Bu zor dönemi nasıl yönetmeniz gerektiği konusunda kafanız karışık olmalı. Peki, aldatılma ve aldatma psikolojisi üzerine tam olarak neleri biliyoruz? Gelin, bu karışık ruh hâli üzerine biraz düşünelim.
Aldatma psikolojisi neden kaynaklanır?
Aldatma hem aldatan hem de aldatılan taraf için ağır sonuçlara yol açan bir durumdur. İnsanın en büyük zaaflarından biri olan bu tutum, ikili ilişkileri bugün de zedeliyor. Cinsel ve duygusal aldatma psikolojisi altında ise çeşitli nedenlerin yattığı düşünülüyor. Bu bazen tamamen cinsel dürtüler, haz bağımlılığı veya rutini kırma güdüsü; bazen de intikam hissi veya maddi sorunlar oluyor.
Aldatma sebepleri arasında yer alan unsurlardan biri de egoizmdir. Modern dünya insanı giderek bireyselleşiyor ve kendi isteklerinin peşinden gitmeyi tercih ediyor. Tam da bu yüzden ilişki bir noktadan sonra bir beraberlikten mücadeleye dönüyor. Sorunun özüne odaklanmak yerine tartışmalar haklı-haksız olma kısır döngüsü üzerine oturuyor. Böylece tahammül azalıyor ve taraflar kendilerini başka insanlarla birliktelik kurmaya daha açık hissediyor.
İnsanlar neden aldatma eğilimi gösterirler?
Bunun kesin bir nedeni olmayabilir. Bu eğilim birikmiş sorunlara dayanabileceği gibi anlık gelişmelerle ortaya çıkan zaaflar olarak da yaşanabilir. Yine de en yaygın unsurun birliktelik hâlinde olunan kişinin başkalarıyla karşılaştırılması olduğu söylenebilir. Farklı biriyle daha uyumlu olunabileceği düşüncesi bu noktada etkilidir. Özellikle yeni tanışılan kişiler veya geçmişteki flörtler, bu kritik virajda bireyin aklını karıştırabilir. Beraber olunan kişide görülmek istenen özellikler bu kişilere yüklenerek alternatif bir gerçeklik bile yaratılabilir.
Aldatmaya yol açan faktörlerden diğeri ise bireylerin bekledikleri ilgiyi görmediklerini düşünmeleridir. Zor zamanında partnerinin kendisini yeterince desteklemediğini hisseden kişiler, araya mesafe koymaya başlar. Aynı evde iki yabancı olan çift için çatışmalar kanıksanır, ilişki “katlanılır” bir olgu sayılır. Önce sır saklamayla başlayan gidişat ilerleyen zamanlarda kandırmaya ve en sonunda aldatmaya varabilir.
Aldatılan erkek ve aldatılan kadın psikolojisi nasıl gelişir?
Gerek aldatılan erkek gerekse aldatılan kadın psikolojisi olsun; her iki tarafın da ruh hâli karışıktır. Aldatma olayının öğrenilmesinin ardından görülen ilk tepki, genellikle inanmakta zorluk çekmek olarak gelişir. Oldukça travmatik bu olayın sonucunda duygular artık karmakarışıktır. Bunu acı duyma, ihanete uğrama hissi ve kandırılma duygusu izler. En güvenilen kişiden gelen bu suistimal, aldatılan kişide öfke uyandırır.
Bu durumda iki tercih vardır: Kırılan gururunuzu düşünerek ilişkiyi sonlandırmak veya aldatan tarafı affetmek. Bu oldukça zor olan ikilemde karar verici sizsiniz. Derinden sarsılan güvenin geri gelmesi oldukça zor olduğu gibi yıpratıcı bir süreçtir. Bu süreçte depresif bir ruh hâli belirebilir. Davranışlar uç noktalarda olabileceğinden adaletsizlik duygusu başat hâle gelebilir. Öfke, haksızlığa uğrama, yas ve özgüven sorunlarının bir kısmı veya tamamı görülebilir.
Aldatılan kişi nasıl hareket eder?
Aldatma ortaya çıktığında özellikle aldatılan kişide büyük bir sarsıntı oluşur. Duygusal, sosyal ve bilişsel açılardan büyük bir yıkım söz konusudur. Kişi, bu süre boyunca kendi kendine hesap verme güdüsüyle mücadele eder. Sineye çekeceği durumun gerçekten buna değip değmediğini sorgular. Bazen karşı tarafa belli koşullar da koyabilir ve kararını zamana yayabilir. Fakat her durumda kaybedilen güvenin geri kazanılması için oldukça fazla çaba harcanması lâzımdır. Belki o kişiyi yeni baştan tanımak, beraberliğin yeniden tesisi için yeni bir çerçeve oluşturmak gerekecektir. Bunlar hem gururun bastırılmasını ve o kişiyi yeni baştan keşfetmeyi hem de aldatan kişinin hatasını görmesini zorunlu kılar. Aynı durumun yeniden yaşanmayacağı da kesin olmadığından aldatılan kişi mağduriyetini zihninde tekrar tekrar yaşayabilir. Bu da köklü endişelere yol açabilir.
Diğer yandan aldatılan kişide kendini suçlama ve yetersizlik hissi oluşabilir. Bu durum, bireyin olayın getirdiği psikolojiyle kendisine yaptığı en büyük haksızlıktır. Gerçek olan şu ki ilişkide herkes kendi davranışlarından sorumludur. Birliktelikte bir iletişim sorunu varsa, bu sorun ancak diyalog yoluyla çözülebilir. Eğer hiçbir şekilde iletişim kurulamıyorsa zaten bu aldatmayla yönetilemeyecektir. Sorun ancak ya bakış açılarının değiştirilmesiyle ya da yolları ayırmakla bir sonuca bağlanabilir.
Aldatan erkek psikolojisi nasıldır? Aldatan kadın neden bu yola başvurur?
Aldatan erkek bireyin bu girişimi genellikle toksik ilişki, yenilik isteği, ego tatmini, konfor alanı gibi argümanlarla açıklanır. Özellikle baştan çıkarma durumu erkeklerin aldatmaya yönelik yaygın açıklamalarındandır. Fakat bu aynı zamanda bir tür sorumluluktan kaçma eğilimi olarak da yorumlanabilir. “Büyük” erkeklik egosunun “baştan çıkarmaya” teslim olması, hatayı birlikte oldukları ikinci kişiye yüklemelerine yardımcı olur.
Aldatan kadının ise daha çok öz güvenini gösterme, romantizm arayışı gibi nedenlerle hareket ettiği ileri sürülmektedir. Daha yüksek statüdeki kişiyle birliktelik, cinsel tatmin güdüsü ve evin dışında da var olma arzusu diğer yaygın eğilimlerdir. Aldatan kadın davranışlarının altında, kadın kimliğinin erkek egemen toplum baskısı altında kalması da etkilidir. Varlığını başka insanlara kanıtlama ve iradesini “cesaret” olarak ortaya koyma isteği baskın olabilir.
Aldatma konusunda rakamlar ne söylüyor?
Cinsel Sağlık Enstitüsü Derneği (CİSED) verilerine göre Türkiye’de erkeklerin yaklaşık yüzde 58’i, kadınların ise yaklaşık yüzde 40’ı evlilikleri süresince en az bir kere olmak üzere evlilik dışı ilişki yaşıyor. Ayrıca, üniversite öğrencileri arasında yapılan başka bir araştırmada ise bireylerin neredeyse beşte birinin sevgilisini aldattığını göstermiştir. Harris Interactive şirketi tarafından ülkemizde yapılan farklı bir çalışma erkeklerin dörtte birinin, kadınların ise %11’inin ilişkilerine sadık olmadıklarını ortaya koymuştur.[1]
Aldatma psikolojisi nasıl atlatılır? Evlilik terapisi nedir?
Aldatma karşısında verilecek tepki kişiden kişiye ve ilişki dinamiklerine bağlı olarak değişebilir. Eğer aldatan taraf kayıtsız kalıyor veya çabalamıyorsa, bu durum radikal bir değişim gerektirebilir. Hayatta yeni bir sayfa açmanın zamanı gelmiştir. Aldatılan taraf bu gücü aramaya başlayacak; bunu da kendisinden veya yakınlarından destek alarak deneyecektir. Fakat böylesine sarsıcı dönemlerde yakın çevreden yapılan bilinçsiz yorum ve öneriler işleri daha da zorlaştırabilir. Aldatma konusunda hangi kararı verecek olursanız olun, profesyonel yardım almak size bu süreçte önemli bir destek ve motivasyon kaynağı olur.
Çift terapisi veya evlilik terapisi size gerekli desteği sunabilir. Çünkü ister ilişkiye devam ister ilişkiyi bitirme kararı alın, bir yol haritasına ihtiyacınız olacaktır. Eğer çiftler bu durumun üstesinden gelme gücünü kendilerinde buluyorlarsa, terapi almak bu süreçte yardımcı olacaktır. Öte yandan beraberliğinizi sonlandırmaktan eminseniz bu sürecin duygusal olarak yönetilmesi konusunda da destek alabilirsiniz. Özellikle çocuğunuz varsa onun bu süreçten fazla etkilenmemesi için terapi iyi bir yol olabilir.
Aldatma sancısı yaşayan biri olabilirsiniz. Bu her ne kadar zor bir duygu olsa da yalnız değilsiniz. Her gün sayısız kişinin yararlandığı Tappy online terapi uygulaması ile yeni bir başlangıç yapabilirsiniz. Sorunlarınıza dair çözüm yollarını uzman psikologlar eşliğinde arayabilirsiniz. Böylece, hayatınıza kaldığınız yerden ve daha güçlü bir şekilde devam edersiniz.
Kaynakça:
https://www.cised.org.tr/basin/328/cised-aldatma-turlerini-acikladi
Nowak, N. T., Weisfeld, G. E., Imamoğlu, O., Weisfeld, C. C., Butovskaya, M. ve Shen, J. (2014). Attractiveness and spousal infidelity as predictors of sexual fulfillment without the marriage partner in couples from five cultures. Human Ethology Bulletin, 29, 18-38.
[1] Özkul, Kemal (2018), “Hastalıkta, Sağlıkta, Birbirimizi Aldatana Dek: Romantik İlişkilerde Sadakatsizlik Üzerine Bir İnceleme”, Pivolka, Cilt:8 , Sayı:26
Paylaşmak Güzeldir :)
