Aile İçi Şiddetin Çocuğa Etkileri Nelerdir?
Aile İçi Şiddet Strese Sebep Olur Mu?
Şiddet, toplum içerisinde yaygın olarak görülen ve dünya çapında giderek artış gösteren bir davranış türüdür. Aile içi şiddet, fiziksel, duygusal veya sözel olarak kendini göstermektedir. Ev ve aile, çocuğun kendisini en çok güvende hissettiği yerdir ve aile içi şiddetin çocuğa etkilerinde ilk zedelenen olgu güven duygusudur. Aile aynı zamanda çocuğun ilk sosyalleştiği ve sosyal ilişki kurduğu yer olduğu için aile içinde yaşanan her şey çocuğun ruhsal yapısının ve davranışlarının temelini oluşturur.
Bazen ebeveynler birbirleri arasında yaşanan gerginliği veya tartışmaları çocuğa yansıtmamaya çalışsalar da değişen tutumlar ve davranışlar çocukların üzerinde negatif etki yaratabilir. Aynı şekilde şiddetin “disiplin” amaçlı kullanılması toplumumuzda sıkça görülen ve çocuğun gelişimini olumsuz etkileyen bir durumdur. Bunların hepsi çocuğun davranışlarını, ileri yaşlardaki tutumunu ve özellikle ruhsal yapısını etkiler. Çocuklar küçük yaşlardan itibaren görerek öğrenir ve ilk gözlemledikleri yer doğal olarak ilk sosyalleştikleri ortam olan aile ve evdir. Aile içi şiddetin çocuğa etkilerinden biri de aile içinde şiddet içeren davranışlar ve tutumlar bulunuyorsa, çocukların da bu davranışları öğrenmesi ve bu tutumları normalleştirmeleridir.
Aile içi şiddet, çocuğun üzerinde travma stresi yaratabilmektedir. Bu travmatik olaylara tekrar tekrar maruz kalınması durumunda ise travma sonrası stres bozukluğu yaşayabilirler. Travmatik olay sebebiyle oluşan çaresizlik ve korku duygusu tekrarlayarak yaşandığında çocuklar artık bu duygulara sebep olan uyaranlardan kaçmaya başlayabilir veya farklı davranış problemleri geliştirebilirler. Uyku bozuklukları, saldırganlık, altına kaçırma ve parmak emme gibi gerileme (regresyon) davranışları, sürekli ürkeklik, aile bireylerine karşı içe kapanma gibi belirtiler gösterebilirler.
Çocukların yaşadığı bu stres onların yetişkinlikteki davranışlarını ve ruhsal durumlarını belirler. Bu sebeple en başta aile içi şiddetin önlenmesi gerekse de ikinci adım olarak çocukların bu durumdan minimum düzeyde etkilenmesi için çabalanmalıdır. Aile içi şiddet gören çocukların bir psikolog yardımıyla yaşadıkları stresin üstesinden gelebildikleri de bilinmektedir. Toplumun, aile içi şiddetin çocuğa etkileri ve sebep olabileceği diğer olumsuz durumlar konusunda bilgilenmesi gerekmektedir. Aile içi şiddete maruz kalan aile bireylerinin psikolog yardımı almaları önerilmektedir.
Fiziksel Şiddetin Çocuklara Etkisi
Fiziksel şiddet, bireyin bir diğer bireye kasıtlı olarak acı verme amaçlı yaptığı tüm fiziksel davranışlardır. Çoğunlukla diğer bireyin korkutulması veya çocuklarda “disiplin” amaçlı olarak kullanılmaktadır. Tokat, çimdik, vücudun herhangi bir noktasını burkma, sıkma, itme, herhangi bir cisimle saldırma gibi davranışlar fiziksel şiddet olarak nitelendirilir. Toplumumuzda aile içinde çocuklara bir davranışı tekrar etmemeleri gerektiğinin çimdik veya kol burkma gibi davranışlarla gösterilmesi maalesef yaygın bir durumdur fakat aslında bu da bir fiziksel şiddettir.
Aile içi şiddetin çocuğa etkileri psikolojik olarak ele alınacak olursa, çocukların içe kapanık, ürkek, yaşıtlarıyla iletişim kurma problemlerine sahip oldukları ve genellikle utangaç oldukları görülmektedir. Fiziksel şiddet çocuklarda travma yaratabilecek bir durumdur ve çocukları depresyona da sürükleyebilir. Yetişkin depresyonundan daha farklı olan çocuk depresyonundaki belirtiler ise saldırganlık, odaklanma problemleri, uyku problemleri olarak sıralanabilir. Çocuk depresyonunda yetişkin depresyonuna kıyasla daha çok fiziksel üzüntü belirtileri gözlemlenebilir.
Duygusal Şiddetin Çocuklara Etkisi
Aile içi duygusal şiddet, ebeveynlerin çocuklara gerekli sevgiyi vermemeleri, aşağılayıcı tutumlara maruz bırakmaları olarak tanımlanabilir. Bu tutumlara verilen cezalar, çocukları davranışları ve dış görünüşleri üzerinden aşağılamak, istenilen davranışın yapılması için çocuğu tehdit etmek veya korkutmak, ebeveyn sevgisinden yoksun bırakmak gibi davranışlar dahildir.
Aile içi şiddetin çocuğa etkilerinde tıpkı fiziksel şiddette olduğu gibi duygusal şiddetin etkileri de çok fazladır. Çocukların ilk ve en çok sosyalleştiği yerin aile olduğu göz önünde bulundurulursa; ebeveynlerin devamlı eleştirileri, verilen cezalar, tehditler ve aile içindeki duygusal iletişim modeli çocukların öz benlik duygusunu, sosyal becerilerini ve sosyal hayattaki yerlerini olumsuz yönde etkiler. Çocuk kendisini giderek daha değersiz hissedebilir ve sosyal becerilerinin zarar görmesi kaynaklı olarak hem okul ortamında sorunlar yaşayabilir hem de olumsuz etkileri yetişkinlik hayatında da devam edebilir.
Bu nedenle, duygusal şiddet gören çocukların da psikolog yardımı alması gerekmektedir. Hem aile içindeki şiddet sorununu çözmek hem de aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkilerini azaltmak için yüz yüze görüşebileceğiniz ya da Online danışmanlık veren psikologlardan Tappy üzerinden yardım alabilirsiniz.
Sözel Şiddetin Çocuklara Etkisi
Sözel şiddet, bireyin sözlerini karşı tarafı korkutmak, tehdit etmek ve üzerinde kontrol kurmak gibi amaçlarla kullanması olarak özetlenebilir. Ebeveynlerde genellikle ani öfkelenmeler ve çıkışlarla görülebilmektedir. Sözel şiddet de tıpkı diğer şiddet türleri gibi çocuklarda stres bozukluğu, tedirginlik veya çeşitli sosyal ve duygusal bozukluklar yaratabilir. Bunlara ek olarak çocukların aileden gördüğü sözel şiddet özgüvensizlikle sonuçlanabilir.
Aile içi şiddetin çocuğa etkilerinde en kaçınılması gereken durum şiddetin çocuklar üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin göz ardı edilmesidir. Çocukların ruhsal durumlarını, sosyal yeteneklerini, yetişkinlik dönemlerindeki tutumlarını ve kişisel özelliklerini zedeleyebilen bu negatif etkilerin bir psikolog yardımıyla üstesinden gelinmesi gerekmektedir. Çocuklarda Travma Görülmesi ve Etkileri adlı içeriğimize de göz atmanızı tavsiye ederiz.
Aile İçi Şiddetin Çocuklara Psikolojik Etkileri
Aile içi şiddetin çocuğa etkilerinden en önemlisi çocukların yaşayacağı kalıcı stres ve travmadır. Travma sonrası bozukluk, aile içi şiddete maruz kalan çocuklarda çokça görülen bir durumdur ve Online Psikolog yardımı ile baş edilebilir. Ev ve aile ortamında yaşanan iletişim türleri ve şiddet, çocukların aile kavramına yönelik düşünceleri üzerinde de kalıcı bir iz bırakabilir.
Aile içi şiddetin çocuğa etkileri kaçınılmazdır. Aynı zamanda çocuklar küçük yaşlarda düşünce yapılarını ve genel tutumlarını gözlemledikleri olaylarla oluştururlar. Gözlemledikleri tutumların “şiddet” ve “öfke” içerikli oluşu, onların da saldırgan veya şiddete meyilli olmasına sebep olabilir.
Bazı yetişkinler ise öfke problemleri veya sosyal duygusal açıdan problemler yaşadıkları gerekçesiyle başvurdukları psikologlar aracılığıyla bu problemlerin kaynağının çocuklukta yaşanan sözel, fiziksel veya duygusal şiddet olduğunu fark edebilirler.
Günlük hayatınızda da karşılaşmış olabileceğiniz bir örnek vermek gerekirse, babasından veya bir aile büyüğünden şiddet gören bir yetişkinin de kendi ailesinde eşine veya çocuklarına şiddet uyguladığı görülebilir. Bunun sebebi şiddet gören bireyde bu durumun normalleşmesi ve karşıdaki bireylerin üzerinde kontrol sağlamak için işe yarar bir davranış olduğunun çıkarımıdır.
Bunların dışında aile içi fiziksel şiddetin çocuğa etkilerinde psikolojik travma yanında fiziksel travmalar da vardır. Güvenli bir aile ortamında büyüyen çocukla, aile içi şiddete maruz kalan bir çocuğun gelişim farklılıkları gözle görülebilmektedir. Çocuklarda sosyal anksiyete, özgüvensizlik, güvenli bağlanma sorunları, bilişsel açıdan problemler ve buna bağlı olarak akademik başarıda düşüş görülebilir.
Sonuç olarak, aile içi şiddetin çocuğa etkileri göz ardı edilmemeli ve zaman kaybetmeden bir psikolog desteğine başvurulmalıdır.
Paylaşmak Güzeldir :)
