Sınav Kaygısı ile Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?
Sınav Kaygısı ile Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?


Sınava hazırlık sürecindeki öğrencilerin en çok tedirgin oldukları durumlardan biri sınav kaygısıdır. Kaygı; kişilerin kendilerine korku veren veya kendileri için tehdit unsuru olarak algıladıkları durum sonucunda verdikleri ruhsal ya da bedensel tepkilere verilen isimdir.


Sınav sürecinde ortaya çıkan kaygı, öğrencilerin sınav başarısını düşürücü bir etkiye neden olabilir. Sınav hakkındaki kaygıya sebep olan birçok faktör bulunur. Bu faktörler arasında; öğrenciler tarafından sınava büyük anlamlar yüklenmesi, ailelerin öğrencilere sınav hakkında telkinlerde bulunması, sınav sonrası duruma yönelik olarak meydana gelen düşünceler gibi pek çok neden sayılabilir.


Sınav Kaygısının Nedenleri

Sınav kaygısı, olumsuz düşünceler yüzünden sınava veya sınav sonrasında ortaya çıkacak sonuca karşı kaygı duyma halidir. Sınavdaki verimliliğe olumsuz etki edebilen bu kaygı, farklı nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Sınava yeteri kadar hazır olmadığınızı düşünmek, sınavın iyi sonuç alamayacak kadar zor olduğuna inanmak, sınav sonucu hakkında telaşlanmak, eğer sınav sonucunda başarısız olursanız çevrenizdekilerin “yetersiz” olduğunuzu düşüneceği gibi birçok olumsuz düşünce, sınav ile ilgili kaygının sebepleri arasında yer alır.


Sınava karşı duyulan kaygının sebepleri arasında, kendi yeteneklerini küçümsemek ya da en iyiyi istemek de yer alabilir. Öte yandan bu kaygı, fizyolojik ihtiyaçlar yeteri kadar karşılanamadığı için de doğabilir. Sağlıksız beslenme, alkol ve sigara kullanımı, yetersiz uyku gibi fizyolojik durumlar kaygının artmasına sebep olabileceği gibi hata yapma ihtimalini de artırır. Bu durum, kişinin kaygı seviyesinin daha fazla artmasına da yol açabilir. Ayrıca çalışma düzeninin plansız-programsız olması, hedefini belirleyememek ve çevrenin olumsuz etkileri de kaygının artmasına sebep olur.


Sınav Kaygısının Belirtileri

Sınav kaygısı yaşayan kişilerde zihinsel, duygusal, davranışsal ve fiziksel bazı belirtiler görülebilir.


Zihinsel Belirtiler:

Kendini sürekli eleştirme (başarısız görme)

Sınav sırasında veya öncesinde kötü bir şey olacağına dair korku (sınav öncesi hastalanırsam, sınav sırasında bayılırsam gibi)

Özgüven eksikliği

Kendini yetersiz ve değersiz hissetmek

Dikkat ve konsantrasyonda eksiklik

Odaklanamamak

Kavramları hatırlamada zorlanmak

Düşünceleri kontrol etmede güçlük çekmek

Zihinsel güçte zayıflama


Duygusal Belirtiler:

Huzursuz ruh hali

Kaygı

Tedirginlik

Panik halinde olmak

Sinirli ve öfkeli olmak

Depresif ruh hali

Sürekli ağlama isteği


Davranışsal Belirtiler:

Başarısızlıktan korkmak

Çalışma konusunda isteksiz olmak

Çalışmayı sürekli olarak ertelemek

Sınav hakkında konuşmayı reddetmek

Çok çalışıldığı halde sınav performansının düşük olması

Dikkatsizlik

Unutkanlık


Fiziksel Belirtiler:

Yorgunluk ve halsizlik

Mide bulantısı

Bağırsak rahatsızlıkları

Baş ağrısı

Taşikardi (kalp çarpıntısı)

Titremek

Terlemek

Uyku düzensizliği

Yeme bozukluğu (iştahsızlık veya çok yemek yeme)


Sınav Kaygısıyla Başa Çıkmanın Yolları

Aşırı sınav kaygısı, sınavdan almak istediğiniz başarılı sonuçtan uzaklaşmanıza neden olur. Kaygı seviyesini düşürmek ve kontrol altına almak ise hayallerinize açılan kapıyı aralayan anahtarlardan biridir. Sınava hazırlanırken yüksek motivasyon, konsantrasyon ve morale sahip olabilmeniz için sınav hakkındaki kaygınızı nasıl aşabileceğinizi iyi bilmeniz gerekir.


Sınavın yol açtığı kaygıyı bastırmaya çalışmak yerine bu durumu kabullenmek, sınav kaygısı azaltma teknikleri arasında oldukça etkilidir. Kaygıyı kabul etmek, onu çok doğru bir şekilde tanımak için de kişiye fırsat verir. Buna ek olarak nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizleri gibi kaygıyı azaltan teknikler de bulunur. Kaygı oluştuğu esnada dikkati başka yöne çekmek ve olumsuz düşünceleri durdurmak için bazı çalışmalar yapılabilmektedir.


Sınav Öncesinde Yapılması Gerekenler

Sınav öncesinde kendinizle ne tarzda konuşmalar yaptığınıza dikkat edin. İç konuşmalarınızdaki olumsuz düşünceleri olumlu düşüncelere çevirmeye ve gerçek dışı beklentilerinizi değiştirmeye çalışın.

Sınav öncesinde geçmiş başarısızlıklarınızı değil, başarılarınızı vurgulamaya özen gösterin.

Sınavda sizin kişiliğinizin değil, bilgilerinizin değerlendirildiğini unutmayın.

Sınav için her zaman olumlu düşünün. Çünkü başarısız olacağınızı düşünmek, sizi başarısızlığa yaklaştıran bir etkendir. Ayrıca sınavı kazanmaktan başka ihtimaliniz olmadığını da düşünmeyin. Eğer sınav sonucu istediğiniz gibi gelmezse, başka neler yapabileceğinize dair alternatifleri de planlayın.

Sınav tarihinin iyice yaklaştığı zamanlarda, çok ders çalışmak yerine fiziksel aktivitelerinizi artırmaya yönelin. Bu süreçte spor yapmak, gevşemenize yardımcı olacaktır.

Sınav öncesi stresli ortamlarda bulunmamaya özen gösterin.

Beslenmenize mutlaka dikkat edin.

Bedeninizi fazla yoran aktivitelerden uzak durmaya çalışın.

Uyku düzeninize özen gösterin ve yeteri kadar uyuduğunuzdan emin olun.

Sınava aç karnına girmeyin.

Sınav yerine erkenden gidin. Ortama alışmak, sizi rahatlatacaktır.


Sınav Sırasında Yapılması Gerekenler

Soruları çok dikkatli şekilde okuyun.

Bir soruda belli bir süre geçtiği halde hâlâ çözüme ulaşamıyorsanız, o soruya işaret koyup atlayın. Diğer sorular bittiğinde, yapamadığınız sorulara tekrar dönün.

Herhangi bir soruyu yalnızca karmaşık göründüğü için atlamayın.

Zihninizin dağılmasını engelleyin. Programlı bir şekilde dinlenmeye çalışın.

Geçen zamanla gereğinden fazla ilgilenmeyin.

Soruya cevap olamayacağından emin olduğunuz seçenekleri eleyin.

Eğer tahminde bulunmanız gerekirse, hızlı tahmin edin ve fikrinizi değiştirmeyin.

Cevaplarınızı doğru kodlamaya dikkat edin.

Sınavda mutlaka yapamayacağınız zorlukta sorular olacaktır. Bütün soruları cevaplama çabası içinde olmayın.

İyi olduğunuz alandan başlamanız sizi motive ederek, kaygınızı azaltacaktır.

Eğer bir soruyu cevaplarken aklınıza başka bir soru ile ilgili bir bilgi veya düşünce gelirse, kağıda kısaca not edin. O sorunun cevabını düşünerek dikkatinizi dağıtmayın ve vakit kaybetmeyin.

Kendinizi kaygınıza teslim etmeyin ve bu durumla baş edebileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.

Zaman zaman duruşunuzu ve oturma pozisyonunuzu değiştirmek de sizi rahatlatacaktır.


Sınav Kaygısı Yaşayanlar İçin: Velilere Öneriler

Bütün veliler, çocuklarının iyi bir eğitim görmesini ve sınavlarda daha başarılı olmasını isterler. Bu yüzden ellerindeki tüm imkanları bu doğrultuda kullanırlar. Fakat bazı durumlarda bu iyi niyetli davranışlar, baskıyı da beraberinde getirebilir. Veliler bazen farkında olmadan kendilerindeki endişe, beklenti ve hayallerini dolaylı olarak çocuklarına yansıtırlar. Bu da öğrencinin, kendini kanıtlamasının ve kabul ettirmesinin en önemli yolunun sınav sonucunda kazandığı başarılara bağlı olduğunu düşünmesine neden olur.


Veliler sınav hazırlık sürecinde çocuğunu başkalarıyla kıyaslamamalı, deneme sınavı ve test sonuçlarına göre olumsuz yorumlar yapmamalıdır. Ayrıca “az çalıştın” ve “sınavı kazanamayacaksın” gibi eleştirilerde de bulunmamalıdır. Öğrencilerin sınav kaygısı yaşamasındaki en önemli etkenlerden biri de, ailelerinin beklenti ve baskısıdır. Ailelerin çocuğunun yeteneklerine ve ilgilerine saygılı olması, bu süreçte çok daha büyük öneme sahiptir. Sınav başarısını, hayat başarısının, iyi insan ve iyi evlat olmanın tek kriteri olarak görmemelidir. Veliler bu dönemde beklentilerini gerçekçi bir düzeye indirerek, çocuğuna güven vermeli ve cesaretlendirici davranmalıdır.


Psikolojik Destek Ne Zaman Gereklidir?

Sınav hazırlık döneminde ortaya çıkan kaygıyı azaltma tekniklerini uyguladığınız halde hâlâ stresten kurtulamıyorsanız, uzman bir psikologdan yardım almanız sağlıklı olacaktır. Dilerseniz bu süreçte, alanında uzman psikologların sınav adına duyulan kaygıdan kurtulmak için en etkili yöntemleri kullandığı, Tappy üzerinden online terapi hizmetini tercih edebilirsiniz. Sınav için duyulan kaygı, çalışma veriminizi ciddi oranda düşüren ve sınavda başarılı olmanızı engelleyen bir durumdur. Bu kaygıdan kurtulduğunuzda kendinizi daha iyi hissedecek ve istediğiniz başarılı sonuca ulaşmaya daha yakın olacaksınız.


Sınav kaygısı ölçeği sağlıklı noktadan çıkarak, depresyon, anksiyete ve uyku bozukluğu gibi bir ruhsal bozukluğu sebep olmuşsa, bir uzmandan yardım almak gerekebilir. Ruhsal durum yüzünden işlevsellik bozulmuşsa veya kaygıyı yok etmek ya da bastırmak için kendine zararı olacak yanlış yollara başvuruluyorsa, psikolog desteği şarttır. Sınav hakkında duyulan kaygı ile eş zamanlı olarak görülen davranış bozuklukları da bu kaygının bir uzantısı olarak kabul edilmeli ve vakit kaybetmeden Usetappy.com üzerinden online terapi hizmeti alınmalıdır.


Paylaşmak Güzeldir :)

Paylaş: